Lichter

In de VPRO-gids van week 38 (2017) staat een artikel over vijftig jaar kleuren-tv in Nederland. Daar wordt het verschil aangestipt tussen kleuren mengen met licht danwel met pigment.
Bij mengen met licht wordt het resultaat van twee kleuren lichtstralen lichter, en leveren drie lichtstralen in de primaire kleuren rood, blauw en groen samen wit licht op. Bij mengen van pigmenten wordt het resultaat van meerdere kleuren donkerder, en wordt het resultaat van menging van drie primaire pigmenten juist zwart. Het mengen met licht heet wel additief (licht + licht = lichter) en mengen met pigmenten subtractief.

In de bijgaande afbeelding (waarschijnlijk uit een folder of handleiding van een kleuren-tv) wordt dat principe grafisch toegelicht, maar linksonder in de witte cirkels is het even misgegaan: daar worden rood en blauw subtractief gemengd, met donkerpaars als resultaat (in plaats van additief tot magenta). Menging van blauw en groen licht zou in de afbeelding cyaan moeten opleveren maar dat lijkt meer op roze.

Het artikel rept al van de moeite die het in het begin kostte om de kleuren van een kleuren-tv in te stellen. En vijftig jaar later is het nog steeds een klus om kleur betrouwbaar weer te geven! Beeldschermen en neonreclame werken additief, drukwerk en buitenreclame op paneel of doek subtractief. Er is een International Colour Consortium om een bedoelde kleur in alle uitingen ‘naadloos’ overeenkomstig te laten zijn. Tot het zover is, is Colour Manager een beroep en zijn er uitgebreide systemen die vertaalslagen bieden zodat het gras er (tenminste in druk) overal ter wereld even groen uitziet.

Even relativeren:

•  Je hebt vast wel eens op het strand iets als een verbleekt pak sap gezien waarvan alleen nog de cyaan-kleur overgebleven is: hoe lang gaat drukwerkkleur betrouwbaar mee?
•  Open eens een kleurig bestandje op een andere computer: dik kans dat de kleuren er heel anders uitzien.
•  Je bent hopelijk niet een van de 8,3 procent kleurenblinde mannen of 0,5 procent kleurenblinde vrouwen…